Nederlandse organisten uit de School van Felix Mendelssohn Bartholdy: een verkenning. Deel 1: de oprichting van het conservatorium in Leipzig en de vroegste contacten met Nederlandse musici
Felix Mendelssohn Bartholdy was niet alleen in Duitsland invloedrijk. Veel studenten aan het conservatorium te Leipzig, dat de componist in 1843 oprichtte, kwamen uit het buitenland en keerden na hun studie naar hun thuisland terug. Naast Engeland, Frankrijk en België...
De intonateur (4): Dienstbaar aan klankschoonheid. Een portret van Frits Elshout
Dit vierde intonateursportret belicht het werk en de bezieling van Frits Elshout, die 48 jaar lang Flentrop Orgelbouw heeft gediend. Eerst als pijpenmaker, toen als intonateur, later als adjunct-directeur en directeur van deze bijna honderdtwintigjarige firma en – nu...
‘Een orgel is een machine, maar er wordt wel magie bedreven’ – Interview met drie bespelers van beroemde Bätz-orgels: Sander van den Houten, Jan Hage en Matthias Havinga
Het werk van alle generaties orgelmakers Bätz en later Witte neemt een ongemeen belangrijke plaats in in ons orgellandschap. Behalve aandacht voor recente restauraties van orgels van de jubilerende leden van de Bätzfamilie, biedt het ‘Bätz-jaar 2020’ ook...
Bij het overlijden van Nico Verrips (1929-2020)
Op zaterdag 18 april jongstleden overleed Nico Verrips in zijn woonplaats Meppel op 90-jarige leeftijd. Als cantor-organist was hij vanaf 1953 tot 1998 verbonden aan de Grote of Mariakerk te Meppel. Hij was tevens docent van de Commissie voor de Kerkmuziek van de...
Barent Smit, orgelmaker in Hoorn en in Engeland
Met de Brexit heeft Engeland zich dit jaar in diverse opzichten losgemaakt van het vasteland van Europa. In een tijd waarin ‘verbinding’ op allerlei vlakken het devies lijkt te zijn, is het goed om in te zoomen op historische relaties tussen Engeland en het Europese...
In memoriam Jan J. van den Berg
Op vrijdag 21 februari 2020 overleed in zijn woonplaats Delft de organist-componist Jan J. van den Berg in de leeftijd van 90 jaar. In 1943 werd Adriaan C. Schuurman zijn leermeester. Hij studeerde aan het Amsterdams Conservatorium, onder anderen orgel bij Anthon van...
De intonateur (3): Klank als poëzie en samenspel. Een portret van Jan Koelewijn
In het derde intonateursportret staat het werk van Jan Koelewijn, intonateur bij Orgelmakerij Reil en ruim 40 jaar orgelmaker, centraal. Iemand die bijna nooit aan de hand van anderen iets geleerd heeft, maar voortdurend zelf wilde ontdekken hoe techniek, spel,...
Luisterend naar de natuur van klank. Een portret van Adriaan van Rossem
Voor het tweede artikel in de serie portretten van intonateurs bezocht Frans Brouwer de werkplaats van orgelmakerij Gebr. Van Vulpen om de schijnwerper op Adriaan van Rossem te richten. Het Van Vulpen-klankbeeld van de afgelopen 30 jaar draagt zijn handtekening....
Het succes van de festivalformule. Een gesprek met Betty Knigge, projectleider van Groningen Orgelzomer 2019
Op 21 november 2019 vond de zogenaamde ‘ladies night’ plaats in de Martinikerk te Groningen. Dit evenement was het laatste onderdeel van Groningen Orgelzomer 2019, een muziekevenement dat gedurende de zomer van het vorig jaar plaatsvond in Groningen, zowel in de stad...
De intonateur (1): Kleur aan klank en klank aan kleur. Een portret van Olav Oussoren
‘Zelden lezen we interviews met of portretten van intonateurs. Ik weet niet hoe dat komt. Bij het terugblikken op vervlogen tijden blijken gegevens van intonateurs belangrijk voor het verstaan van klankkleurvorming en stijlbegrip, maar vaak lastig te vinden omdat ze...
De vrijwillige organist: een gave Gods of iemand met een arbeidsovereenkomst? En heeft de organist recht op vakantiedagen?
In 1986 studeerde de auteur als jurist af aan de Rijksuniversiteit Utrecht af en moest hij een scriptie schrijven. De titel van zijn scriptie werd: ‘Kerkmusicus, een gave Gods of gewoon een arbeidsovereenkomst?’ Na die tijd heeft hij vele organisten, dominees en...
Orgelgebruik in de protestantse kerkdienst tussen 1886 en 1938. Deel 6 (slot): De betekenis van (orgel)muziek in de liturgie
In deze serie behandelt de auteur uiteenlopende aspecten van het kerkelijk orgelspel waarover tussen 1886 en 1938 in Het Orgel gediscussieerd werd. In de eerste aflevering werd gemeld dat het jaartal 1938 gekozen is omdat in dat jaar een nieuwe hervormde liedbundel...
Tien jaar Landelijke Opleiding tot Orgeladviseur (LOTO). Een gesprek met Gerrit Hoving en Jaap Jan Steensma
Tien jaar geleden, om precies te zijn: op 21 september 2009, werd de Landelijke Opleiding tot Orgeladviseur (LOTO) in het leven geroepen. Drie organisaties hadden daartoe het initiatief genomen: de Katholieke Klokken- en Orgelraad (KKOR), de Commissie Orgelzaken van...
Straks klinken er echt geen orgels meer… Over het orgelmentoraat
Kerkgemeenschappen en overheden zorgden van oudsher voor een beschermde omgeving van orgels. Nu steeds meer kerken sluiten en de overheid zich ook terugtrekt wat subsidieverstrekking voor klinkende monumenten betreft, dreigen veel orgels in afgestoten kerkgebouwen...
Orgelgebruik in de protestantse kerkdienst tussen 1886 en 1938. Deel 5: de positie van de organist
In dit deel uit de serie over het orgelgebruik in de protestantse kerkdienst tussen 1886 en 1938 wordt ingegaan op de positie van de organist. De Nederlandsche Organisten Vereeniging werd in 1890 opgericht om te zorgen voor een sociaal-financieel vangnet voor...
Orgelgebruik in de protestantse kerkdienst tussen 1886 en 1938. Deel 3: Het begeleiden van de gemeentezang
In dit deel wordt de orgelbegeleiding van de gemeentezang behandeld. Welke visie had men op het begeleiden van de gemeentezang en hoe werd dat praktisch vormgegegeven? Wie in jaargangen van Het Orgel op zoek gaat naar positieve geluiden over gemeentezang, moet erg...
Bij het overlijden van Gerrit Stulp (1935-2019)
Zaterdag 6 april jongstleden overleed organist, muziekpedagoog, dirigent en componist Gerrit Stulp in zijn woonplaats Leeuwarden op 83-jarige leeftijd. In dit artikel wordt stilgestaan bij zijn leven en werk. Landelijke bekendheid kreeg Stulp vooral door zijn...
