Muziek of munitie? Het gevaar voor Nederlandse orgels in de Tweede Wereldoorlog

Van 1 oktober 1939 tot 1 oktober 1946 coördineerde de Rijksinspectie Kunstbescherming onder leiding van Jan Kalf (1873-1954) de bescherming van monumenten, musea, archieven en bibliotheken tegen oorlogsgevaar. In 2024 verscheen hierover het boek Kunstbunkers en cultuurkaravanen met hierin de volgende zin: “Kerkvoogdijen en andere instellingen die in september 1939 een kennisgeving hebben ontvangen over vrijwaring van hun orgels tegen metaalvordering, moeten die kennisgeving goed zichtbaar ophangen.” De klokkenvordering tijdens de Tweede Wereldoorlog is algemeen bekend, maar liepen onze monumentale en historische orgels dan werkelijk ook gevaar? Daarover gaat dit artikel.