‘Des verwegenen Menschen Portrait’. De relatie tussen tekst en muziek in Johann Adam Reinckens ‘An Wasserflüssen Babylon’

De organist, klavecinist en componist Johann Adam Reincken (gedoopt 1643-1722), een Enkelschüler van Jan Pieterszoon Sweelinck, werd – net als Sweelinck zelf – geboren in Deventer. Twee van Reinckens leermeesters, Lucas van Lenninck en Heinrich Scheidemann, waren oud-leerlingen van Sweelinck. Uiteindelijk vestigde Reincken zich in Hamburg, waar hij meer dan 40 jaar organist zou zijn van de beroemde St. Catharinen-Kirche. Hier componeerde Reincken zijn bekendste orgelwerk, de koraalfantasie ‘An Wasserflüssen Babylon’. Dit werk is een uitstekend voorbeeld van de stylus phantasticus, en is, zoals de titel suggereert, gebaseerd op de melodie en tekst van het kerklied ‘An Wasserflüssen Babylon’. Ondanks het feit dat het de grootste (bewaard gebleven) Noord-Duitse koraalfantasie is, heeft het relatief weinig aandacht gekregen in de wetenschappelijke literatuur.
In het artikel bespreekt de auteur eerst beknopt eerdere publicaties betreffende Reinckens koraalfantasie. Daarna gaat hij in op de vraag bij welk couplet de componist zijn orgelwerk geschreven kan hebben.

• 

  Johann Adam Reincken. Kopergravure ca 1720. Collectie: Staats- und Universitätsbibliothek Hamburg Signatur: P 23 : R 28