‘The whole thing, case pipes and everything’. Het oude orgel als inspiratiebron voor de negentiende eeuw Deel 2

Letterlijke navolgingen van gotische orgelkassen – zoals naar voorbeeld van Jutphaas gerealiseerd in Rotterdam-Feyenoord – behoren binnen het door Van Heukelum opgerichte Bernulphusgilde tot de zeldzaamheden. Voor beeldhouwer Friedrich Wilhelm Mengelberg gaat het om het navolgen van een gotische detaillering binnen een in middeleeuwse trant ontwerpen Gesamtkunstwerk. In het kader van het decoratieprogramma van het kasteel van Loppem ontwerpt August Martin een opmerkelijk positief als navolging van een Vlaams schilderwerk in het museum van Darmstadt. Ook orgelkas van Jutphaas wordt geïntegreerd in het decoratieprogramma van het kerkgebouw, waarin de koningen in een boom van Jesse-voorstelling in navolging van een miniatuur van Jean de Tavernier van een middeleeuws muziekinstrumentarium zijn voorzien. Via een ongepubliceerd essay van Van Heukelum blijkt ook zijn en Maarschalkerweerds interesse voor de hydraulische orgels afgebeeld in de psalters van Eadwine en Utrecht. Voor het koordoksaal van de Utrechtse kathedraal komt in navolging van de Cecilia-iconografie een door Mengelberg ontworpen gotisch geïnspireerd Maarschalkerweerd-positief tot stand.

• 

  Jutphaas, H. Nicolaas. Foto: Bart van Buitenen

• 

  Kerk-orgel (12e eeuw). Litho naar David van der Kellen, 1861. Collectie Bart van Buitenen

• 

  Loppem, kasteel

• 

  Loppem kerk