“…de nieuwe geest is wel levend, maar nog niet duidelijk hoorbaar”. De zoektocht naar bruikbare, neobarokke koraalmuziek voor de kerkorganist, 1930-1980

Gerben Mourik

“…de nieuwe geest is wel levend, maar nog niet duidelijk hoorbaar”. De zoektocht naar bruikbare, neobarokke koraalmuziek voor de kerkorganist, 1930-1980 Het ORGEL 111 (2015), nr. 5, 22-37 [samenvatting]

:
In samenhang met sociale, politieke en religieuze ontwikkelingen vonden in de vorige eeuw belangrijke veranderingen plaats in de protestantse wereld, die ook de kerkmuziek niet onberoerd lieten. Nieuwe esthetische, godsdienstige en liturgische idealen uitten zich in nieuwe opvattingen over orgels, de kerkmuziek, en de taak en betekenis van de organist. In de tijd van de neobarok waren toonaangevende theologen en (kerk)musici druk in de weer om de kerkorganist van goede (lees: neobarokke) instrumenten en goede muziek te voorzien. Daarbij liet men zich inspireren door de neobarok-beweging in Duitsland.
In het artikel wordt de neobarokke periode vooral beschreven aan de hand van activiteiten die ertoe moesten leiden dat protestantse kerkorganisten van eenvoudige en bruikbare koraalmuziek voorzien werden. Belangrijk in dit verband was de verschijning van het ‘Handboek voor de Kerkorganist’ in 1948. In hetzelfde jaar verscheen ook een driedelig koraalboek bij de ‘Hervormde Bundel’ uit 1938.
Mede aan de hand van koraalbewerkingen en –zettingen uit dit koraalboek worden in het artikel componisten besproken die hun stempel gezet hebben op de naoorlogse Nederlandse koraalkunst.

Bijlage:Selectie van cd-opnamen met werken van componisten die in het artikel genoemd worden

Koraalboek 1948

Handboek-voor-de-kerkorganist