Het orgel in de Nicolaaskerk te Wijhe
door Aart van Beek | Foto's: Aart van Beek | Het ORGEL | Jaargang 111 | (2015) | Nummer 2
Aart van Beek | Het orgel in de Nicolaaskerk te Wijhe Het ORGEL 111 (2015), nr. 2, 34-43 [samenvatting] |
Op vrijdag 3 oktober 2014 is het Quelhorst/Naber-orgel in de Nicolaaskerk van Wijhe na een grondige restauratie weer in gebruik genomen. De restauratie werd uitgevoerd door Orgelmakerij Reil te Heerde, onder advies van Aart van Beek uit Balkbrug. Namens de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed was Rudi van Straten bij het project betrokken.
In 1821 vervaardigden Georg Heinrich Quelhorst en Carl Friedrich August Naber een orgel in de Nicolaaskerk te Wijhe. Het werd geschonken door Jan Lubbert Umbgrove (1759-1828), die een tijd in dienst was van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) en daarnaast als ondernemer actief was.
Tot begin twintigste eeuw bleef het instrument ongewijzigd. In 1923 werd het orgel ontmanteld. In de oorspronkelijke kas en daarachter werd het technisch deel geplaatst van het binnenwerk van een orgel uit 1873, afkomstig uit de St.-Willibrorduskerk te Boerhaar. Een deel van het pijpwerk uit 1821 werd in gewijzigde vorm hergebruikt, aangevuld met nieuw materiaal. Het werk werd uitgevoerd door de Verenigde Kerkorgelfabrieken te Aalten. In 1929 plaatste J.J. Elbertse een zwelkast om het pijpwerk van het tweede manuaal, dat voordien een open opstelling had.
Als vervolg op een kerkrestauratie werd het orgel in 1955-1957 gerestaureerd en gewijzigd door J.C. Sanders. Zowel in 1972 als in 1985 werd nog een register bijgebouwd.
Bij de recente restauratie werd in hoofdlijn de toestand van 1923 gereconstrueerd. Het pedaal werd herzien en geplaatst in een nieuwe kas achter het zwelwerk. Tevens vond herstel plaats van de oorspronkelijke beschildering van kas en ornamentiek uit 1821.