Het orgel in de St.-Margaretakerk te Boksum

Aart van Beek

Het orgel in de St.-Margaretakerk te Boksum Het ORGEL 110 (2014), nr. 4, 4-11 [samenvatting]

Op vrijdag 8 februari 2013 werd in Boksum (provincie Friesland) het orgel van de St.-Margaretakerk weer in gebruik genomen. Daarmee kwam een einde aan een omvangrijk restauratieproject van één van de oudste orgels van Friesland. De restauratie werd uitgevoerd door de firma Pels & Van Leeuwen uit ’s-Hertogenbosch. Adviseur was Aart van Beek.
De oudste delen van het orgel, waaronder grotendeels de kas van het Hoofdwerk, dateren uit 1675, toen Harmen Jans een nieuw instrument opleverde met een manuaal zonder pedaal. In 1728 voegde Jan Franssen uit Berlikum een Rugwerk toe. In 1768 en 1799 vonden omvangrijke werkzaamheden plaats. In het laatstgenoemde jaartal vernieuwde Lambertus van Dam het orgel ingrijpend. In 1810 plaatste Wytse Douwes de karakteristieke houten draperieën, en weer drie jaar later voegde Jan Reinders Radersma een aangehangen pedaal toe. Later in de negentiende eeuw voerde Hardorff, die het instrument tot 1891 in onderhoud had, verschillende werkzaamheden uit aan het orgel. Begin twintigste eeuw werd een restauratie uitgevoerd door Bakker & Timmenga, die in feite volledige nieuwbouw inhield in de bestaande kassen met gebruikmaking van een deel van het bestaande pijpwerk.
In 2005 stelde Jan Jongepier een restauratierapport op en werd besloten tot conservering van de bestaande toestand. In januari 2011 werd een aanvang gemaakt met de restauratie van het instrument. De restauratie van het schilderwerk van orgelkassen, balustrade en draperieën, waarbij de bestaande toestand eveneens uitgangspunt was, werd opgedragen aan Karin Veldman & Jantina Veltman, restauratieschilders te Oudemolen (Dr.). De werkzaamheden werden in de periode december 2012/ januari 2013 voltooid.

Foto’s Jan Smelik