Twee huisorgels van Bernhardt Edskes
door Cees van der Poel & Henk de Vries | Het ORGEL | Jaargang 110 | (2014) | Nummer 3
Cees van der Poel & Henk de Vries | ![]() |
Twee huisorgels van Bernhardt Edskes Het ORGEL 110 (2014), nr. 3, 19-23 [samenvatting] |
In 2002/2003 bouwde de in Zwitserland wonende Nederlandse orgelmaker Bernhardt Edskes een huisorgel voor Jan Willem van Willigen in Groningen. Tien jaar later voltooide Edskes opnieuw een huisorgel in Groningen, dit keer voor de familie Knigge. Voor beide instrumenten is het werk van Arp Schnitger een belangrijke inspiratiebron geweest.
Nadat beide instrumenten beschreven en besproken zijn, concluderen de auteurs dat de stilistische overeenkomsten tussen de instrumenten heel groot zijn. Wat maakwijze betreft zijn beide instrumenten juwelen van vakmanschap. Tegelijk hebben beide instrumenten een eigen muzikale persoonlijkheid. Het is interessant te horen hoe accenten verschoven in tien jaar tijd, althans tussen deze twee instrumenten. Opvallend aan het orgel van 2013 is de gelaagdheid in de registers op zichzelf. In vrijwel iedere stem zijn kleurverschillen te bespeuren. Dat is interessant om naar te luisteren en geeft met name polyfone structuren extra transparantie. Tegelijk vallen de karakteristieken zo duidelijk op in de kamer, dat ze voortdurend een groot deel van de aandacht opeisen.
Bij het orgel uit 2003 is volgens de auteurs de gelaagdheid minder geprononceerd en helemaal niet ‘dwingend’ aanwezig. Op het punt waar het orgel van 2003 wel dwingend is, namelijk de luidheid van de klank, is het bij het nieuwste orgel gelukt de natuurlijke capaciteit van het concept beter in balans te krijgen met de ruimte.
Met zijn orgel van 2013 overtuigen Edskes en zijn opdrachtgevers het meest van de bruikbaarheid van het gekozen concept voor een huisorgel. Beide instrumenten zijn intrigerend. Het liefst zouden we het beste van de twee gecombineerd horen: het prettige aspect van een wat getemperde klanksterkte en een minder sterk gedifferentieerde kleurschakering binnen een enkel register.
Willigen-huisorgel
Foto Sietze de Vries
Foto Henk de Vries
Foto Henk de Vries
Foto Henk de Vries
Knigge huisorgel
Foto Henk de Vries
Foto Henk de Vries
Foto Henk de Vries
Foto Henk de Vries