orgelwerken van Johannes Gijsbertus Bastiaans (1812-1875)

Frank van Wijk

orgelwerken van Johannes Gijsbertus Bastiaans (1812-1875) Het ORGEL 108 (2012), nr. 6, 4-13 [samenvatting]

In 2012 is het tweehonderd jaar geleden dat de componist, organist en Bach-pionier Johannes Gijsbertus Bastiaans werd geboren. Alhoewel zijn naam onder organisten bekend mag worden verondersteld, is Bastiaans als componist in de vergetelheid geraakt. Een groot gedeelte van het oeuvre van Bastiaans is geschreven voor orgel. Zijn orgelwerken, die in dit artikel besproken worden, bestrijken een breed spectrum van destijds gangbare vormen en stijlen.
Bastiaans componeerde tussen 1846 en 1856 vijf omvangrijke meerdelige sonates voor orgel, die hij componeerde ter uitvoering tijdens zijn eigen concerten en die hij instuurde bij prijsvragen van de Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst. Naast de sonates en de composities uit de 6 Orgelstukken (1841) componeerde Bastiaans nog een groot aantal orgelwerken (waaronder koraalbewerkingen en transcripties), die in manuscript bewaard zijn gebleven.
Mede doordat de orgelwerken van Bastiaans nauwelijks in druk verschenen, bleef zijn orgeloeuvre lange tijd onbekend. De nieuwe, 32-delige editie die in 2012 bij Muziek Centrum Nederland uitgegeven werd, geeft gelegenheid kennis te maken met het waardevolle orgeloeuvre van Bastiaans.