Muziek voor 31-toons orgel

Jan Hage

Muziek voor 31-toons orgel Het ORGEL 107 (2011), nr. 3, 11-16 [samenvatting]

Hoewel velen bij het 31-toons orgel denken aan een modern instrument voor moderne muziek, is het instrument in de eerste plaats een klinkende realisatie van het 31-toonssyteem van Christiaan Huygens. Dat systeem inspireerde Adriaan Fokker tot de bouw van een instrument waarmee oude stemmingen kon worden gerealiseerd. Het orgel kan beschouwd worden als onderdeel van de oude muziek-beweging en het streven naar het meer historisch verantwoord uitvoeren van muziek uit de zestiende en zeventiende eeuw.
De band met het verleden blijkt ook uit de muziek die componisten als Paul Christiaan van Westering (1911-1991), Henk Badings (1907-1987), Jan van Dijk (geb. 1918) voor het 31-toons orgel componeerde: het betreft voornamelijk traditionele muziek die bijgekleurd wordt door micro-intervallen. Dat Fokkers werk sterk geworteld was in de tonaliteit, bleek ook toen Peter Schat (1935-2003) een niet-tonale compositie componeerde voor het 31-toons orgel, hetgeen resulteerde in een felle discussie tussen Fokker en Schat.