Barendrecht, Carnisse Haven

Het ORGEL | Jaargang 106 | (2010) | Nummer 3

Barendrecht, Carnisse Haven
[Orgelbouwnieuws uit Het Orgel  2010/06]

 

In 2005 kwam een nieuw kerkgebouw gereed in de nieuwbouwwijk Carnisselande in Barendrecht. De gemeente nam haar Verschueren- orgel (gebouwd in 1983) uit de oude Rehobothkerk mee naar Carnisse Haven. De nieuwe kerkzaal met driehonderdvijftig zitplaatsen was voor het Verschueren-orgel echter een maat te groot. Toen in december 2008 bekend werd dat een anonieme schenker honderdduizend euro had gegeven voor de aanschaf van een ander orgel, sloeg men de handen ineen. Aan de schenking was de eis verbonden dat het nieuwe instrument in december 2009 speelklaar moest zijn.
In juli 2009 leidden de inspanningen van de ingestelde orgelcommissie en adviseur Cees van der Poel tot de aanschaf, wijziging en plaatsing van het orgel van de firma Bernhard Pels & Zoon (Alkmaar) uit 1965, gebouwd als opus 632 voor de Gereformeerde Kerk van Heiloo. Het instrument werd in Heiloo oorspronkelijk opgeleverd met reserveringen voor een Sesquialter en Trompet op het Hoofdwerk, een Scherp en Dulciaan op het Borstwerk, en een Fagot, Octaaf 4’ en Baarpijp 8’ op het Pedaal. De firma Pels & Van Leeuwen plaatste in 1971 de Sesquialter, in 1977 gevolgd door een Kopregaal 8’ (gebruikt materiaal voorzien van nieuwe tongen), de Scherp, Trompet, Fagot en Baarpijp. Het Borstwerk kreeg zweldeurtjes. In 1995 vond een schoonmaak en herintonatie plaats. Zes jaar later stootte de Heiloose gemeente het kerkgebouw af; het orgel kwam in opslag bij Pels & Van Leeuwen in ‘s-Hertogenbosch.
In juli 2009 begon de orgelmaker met de werkzaamheden aan het instrument ter voorbereiding van de plaatsing in september.
Op 18 december 2009 vond de eindkeuring plaats en ‘s avonds droeg de orgelmaker in een feestelijke bijeenkomst het orgel over aan de kerkelijke gemeente, waarna de adviseur een concert gaf.
Bij de plaatsing in Carnisse Haven is de orgelkas gecompleteerd en schoongemaakt.
Alle onderdelen van het binnenwerk zijn nagezien en waar nodig gereviseerd. Het tweevoets koor uit de Mixtuur (HW) is apart registreerbaar gemaakt met een extra stand van de betreffende registerknop. De bestaande Sesquialter is met de tonen g en gis uitgebreid. De Prestant 8’ werd aangesloten op een nieuwe kantsleep en enig afgevoerd pijpwerk voor op de hoofdwerklade is verplaatst naast de lade. Daardoor ontstond ruimte voor een sleep met het nieuwe register Quint 3’. De bekers van de bestaande Trompet zijn verlengd door de intonatieslitsen dicht te solderen.
In de Prestant 2’ (BW) zijn op enige plaatsen pijpen ingeschoven ter verbetering van de mensuur. De oude Spitsquint 1 1/3’ is verbouwd en opgeschoven tot een Nasard 3’; C-F zijn roergedekt, de overige pijpen zijn voorzien van nieuwe cilindrische corpora.
De Scherp van het Borstwerk verdween, daarvoor in de plaats kwam een nieuwe Terts 1 3/5’. Het Pedaal kreeg de sinds 1965 gereserveerde Octaaf 4’.
In de speeltafel kwam een nieuwe registertrekker voor de Quint 3’ (HW) en werden verschillende beschriftingen van de registerplaatjes vervangen door nieuwe. De opstelling van frontpijpwerk in de onderste etages van de tussenvelden is gewijzigd om het spreken van de dubbelkoren van de Prestant (HW) te verbeteren.
De mahonie orgelkas is in de kerk gegrond en afgelakt in grijstinten.
De nieuw gefineerde registerborden en directe omgeving van de handklavieren, lessenaarblad en lijst boven de speeltafel bleven ongeschilderd.

Dispositie:
 

Hoofdwerk (I, C-g3) Borstwerk (II, C-g3) Pedaal (C-f1)
Prestant 8’ (dubbel vanaf a) Roerfluit 8’ Subbas 16’
Holpijp 8’ Koppelfluit 4’ Baarpijp 8’
Octaaf 4’ Nasard 3’ Octaaf 4’
Roerfluit 4’ Prestant 2’ Fagot 16’
Quint 3’ Terts 1 3/5’  
Octaaf 2’ (uit Mixtuur) Kopregaal 8’  
Mixtuur 5 st.    
Sesquialter 2 st. (vanaf g)    
Trompet 8’  

 
toonhoogte: a1= 440 Hz
winddruk: 80 mm wk (HW)
stemming: evenredig zwevend

Bronnen:
Cees van der Poel, Eindrapport over de plaatsing van het Pels-orgel in Carnisse Haven in Barendrecht, (Hilversum 2009)
(ongepubliceerd); archief Pels & Van Leeuwen.


Foto: Pels & Van Leeuwen