Orgelbouwnieuws: Kampen, Nieuwe Kerk
Het ORGEL | Jaargang 105 | (2009) | Nummer 9
| Kampen, Nieuwe Kerk [Orgelbouwnieuws uit NotaBene 2009-09 september] |
Voor foto’s zie: http://www.ngkkampen.com
In 1911 nam de Gereformeerde Kerk van Kampen als haar derde gebouw de Nieuwe Kerk naar ontwerp van Tjeerd Kuipers in gebruik.
Vanaf 1944 maakten gereformeerd-vrijgemaakten gebruik van het bedehuis en sinds eind jaren zestig van de vorige eeuw is de gemeente Nederlands-gereformeerd van signatuur.
De Kampense orgelmaker Jan Proper bouwde het eerste instrument voor de Nieuwe Kerk.
In 1958/59 verving de firma Bernhard Pels uit Alkmaar het Proper-orgel door haar opus 437 met negenendertig stemmen verdeeld over drie manualen en een vrij pedaal.
De dispositie kende vele ontleningen. Pels bouwde dit elektro-pneumatische instrument met zogenaamde repetitieladen, een systeem waarop de Alkmaarse orgelbouwer patent had.
Het instrument had vrijwel van meet af aan last van storingen. Eind jaren zeventig zou André Fonteyn het orgel onder handen nemen. Door zijn faillissement ging de uitvoering van de werkzaamheden echter over naar de firma Kaat & Tijhuis, eveneens uit Kampen. In februari 1981 nam de gemeente het gerenoveerde instrument in gebruik. Enige jaren later deden zich echter opnieuw mankementen voor.
Toen rond de eeuwwisseling plannen werden gemaakt het bijgebouw bij de kerk te renoveren, besloot men tegelijk het orgel grondig aan te pakken.
De ideeën hierover kregen vorm in 2001 en men gunde het werk aan orgelmaker René Nijsse uit Oud-Sabbinge.
Vanwege diens orderportefeuille begon het werk pas veel later. Van het oorspronkelijke orgel zijn alleen het pijpwerk en de kas hergebruikt.
Het instrument kreeg nieuwe mechanisch geregeerde sleepladen. De dispositie is met gebruikmaking van pijpwerk van elders uitgebreid tot drieënvijftig registers.
Eind januari 2008 demonteerde Nijsse het instrument en bracht hij het materiaal (behalve de pedaaltorens) over naar Oud-Sabbinge. Daar waren inmiddels nieuwe mechanische windladen en een compleet nieuwe speel- en registertractuur gemaakt.
Aan de orgelkas zijn veranderingen doorgevoerd om het front beter te laten passen in de kerkruimte. In februari van dit jaar keerde het vernieuwde orgel terug naar de kerk.
De ingebruikneming was op 3 april 2009, op de zondag erna, 5 april, volgde de kerkelijke ingebruikneming.
De heren Harry Hamer en Herman Kamp, beiden organist van de Nieuwe Kerk, traden op als adviseurs.
Dispositie
| Hoofdwerk (II, C-g3): | Rugwerk (l, C-g3) | Zwelwerk (III, C-g3) | Pedaal (C f1) |
| Prestant 16′ (2008) | Prestant 8′ (2008) | Bourdon 16′ (2008) | Prestant 16′ |
| Prestant 8′ | Holpijp 8′ | Prestant 8′ | Subbas 16′ |
| Roerfluit 8′ | Quintadena 8′ | Baarpijp 8′ (2008) | Quint 12′ (2008) |
| Fluit Harmonique 8′ (2008) | Prestant 4′ | Viola di Gamba 8′ | Octaaf 8′ |
| Quint 6′ (2008) | Ruit douce 4′ (2008) | Voix Geleste 8′ (2008) | Gedekt 8′ |
| Octaaf 4′ | Speelfluit 3′ (2008) | Salicet 4′ (2O08) | Roerquint 6′ |
| Gemshoorn 4′ (2008) | Octaaf 2′ | Koppelfluit 4′ | Octaaf 4′ |
| Tertiaan 3 V5′ (2008) | Woudfluit 2′ (2008) | Nasard 3′ | Mixtuur 2′ V (1959/2008) |
| Quint 3′ | Sesquialter II (1959/2008) | Nachthoorn 2′ (2008) | Bazuin 16′ |
| Superoctaaf 2′ (2008) | Mixtuur l’ III-IV (1959/2008) | Terts l %’ | Trombone 8′ (2008) |
| Mixtuur 2′ III-V (1959/2008) | Fagot 16′ (2008) | Quintfluit l V3′ (2008) | Trompet 4′ (2008) |
| Scherp 2/3′ IV (2008) | Dulciaan 8′ | Sifflet l’ | |
| Cornet V (2008) | Cymbel VV III (1959/2008) | ||
| Trompet 16′ (2008) | Basson-Hobo 8′ | ||
| Trompet 8′ | Vox Humana 8′ |
Werktuiglijke registers
Koppelingen HW-RW, HW-ZW, RW-HW, P-RW, P-HW, P-ZW;
tremulantenHW, RW, ZW
toonhoogte: a1=440 Hz
winddruk: 80 mm Wk (HW, P), 75 mm Wk (RW), 70 mm Wk(ZwW)
stemming: evenredig zwevend
Bronnen:
persbericht ingebruikneming;
cd-booklet bij Harry Hamer, Orgelconcert Nieuwe Kerk Kampen (JQZ 98045);
www.ngkkampen.com;
www.orgbase.nl