Orgelmuziek – Het panorama van 2008. (Lezing symposium ‘Pro Organo Pleno’ – 13 juni 2008)

door Hans Fidom | Het ORGEL | Jaargang 105 | (2009) | Nummer 3

Hans Fidom

Orgelmuziek – Het panorama van 2008. (Lezing symposium ‘Pro Organo Pleno’ – 13 juni 2008)
Het ORGEL 105 (2009), nr. 3, 12-19 [samenvatting]

In 2008, het jaar waarin Ewald Kooiman zeventig jaar werd, hield de Koninklijke Vereniging voor Nederlandse Muziekgeschiedenis een bijeenkomst over het thema ‘authenticiteit’. Ten aanzien van opvattingen over ‘authenticiteit’ lijken anno 2008 veranderingen waar te nemen in de orgelcultuur, die aansluiten bij het postmodern denken waarbij alles met alles te mengen is. ‘Authenticiteit’ lijkt steeds meer een begrip te worden dat niet langer slaat op de muziek zélf, maar op de manier waarop wij vandaag de dag oude muziek benaderen: niet de eigenheid van de muziek maar van de musicus staat centraal. Het stellen van intellectuele criteria aan muziek wordt steeds minder belangrijk ten gunste van aandacht voor wat muziek met de luisteraar doet. Het artistieke lijkt dus belangrijker te worden dan het beredeneerbare. In die zin zou je kunnen zeggen dat er een blikwisseling plaatsvindt, waarbij men vanuit een ander perspectief naar hetzelfde kijkt maar toch andere dingen ziet. Aan de hand van zeven voorbeelden wordt geïllustreerd dat het in nieuwe orgelmuziek om de luisteraar gaat; de muziek bestaat niet ter wille van de muziek ter wille van de luisteraar.
In de oude muziek is een tendens waar te nemen waarin kunstzinnige authenticiteit van de uitvoerder steeds meer centraal komt te staan ten koste van intellectuele vragen over hoe muziek uitgevoerd zou moeten worden. Niets is zo relatief als het uitvoeren van andermans muziek en daarom kun je beter jezelf de baas verklaren zodra je op de orgelbank zit, zoals Kooiman het ooit krachtig samenvatte in de woorden: ‘En nu ik!’

Link naar ‘Body of your dreams’:http://www.youtube.com/watch?v=W3rhjM4HFnM

Muziekvoorbeelden: