Orgelbouwnieuws: Vierhuizen, Dorpskerk

Vierhuizen,Dorpskerk
Het orgel in de Dorpskerk van Vierhuizen werd in 1892 geleverd door defirma P. van Oeckelen & Zonen uit Harenermolen.
In de loopder tijd is er nauwelijks iets gewijzigd aan het instrument. Hetinstrument heeft een enkelvouwige magazijnbalg met twee schepbalgen,opgesteld in de onderkas. Daarboven ligt de mechanisch bediendesleeplade met zichtbare delen van mahonie en inwendig van eiken.
Het pijpwerk staat opgesteld in hele tonen met de langste pijpen in hetmidden. De Octaaf 4’, Cornet D III en Fluit 4’staan geheel op de lade, de grootste piijpen van de andere registerszijn afgevoerd. Het geheelwordt omsloten door een vurenhouten kas.
In de claviatuur is het manuaal uitgevoerd als staartklavier, detoetsen zijn van eiken, de ondertoetsen belegd in twee delen ivoor, deboventoetsen met ebben. De buxusbakstukken zijn ingelegd met ebben. De registerknoppen zijn van ebbenen hebben porseleinen naamplaatjes.
Het orgel werd waarschijnlijk na de Tweede Wereldoorlog voorzien vaneen elektrische windmotor en de kleurstelling van de kas is op enigmoment gewijzigd.
In 1991/1992 voerde Mense Ruiter Orgelmakers een schoonmaakbeurt uit.
Deze firma heeft het orgel al lange tijd in onderhoud. Na de schoonmaakis het pijpwerk nog regelmatig gestemd, zij het steeds terughoudendervanwege de toenemende lekkage van de windlade.
In 2006 werd het instrument voor het laatst publiekelijk bespeeld; eenuitgebreide restauratie was hoognodig geworden.
In hetzelfde jaar won de kerk van Vierhuizen € 920.000,- ineen televisieshow waarineen aantal monumentenrestauratieprojecten meedongen. Aansluitend kon inopdracht van de Stichting Oude Groninger Kerken het herstel van hetkerkje inclusief het hele interieur ter hand worden genomen. De firmaMense Ruiter tekende voor de restauratie van het orgel.
Het instrument is overgebracht naar de werkplaats van de orgelbouwer.
Kas en front zijn gestabiliseerd en ontbrekende delen van deornamentiek onder in de zijtorens bijgemaakt. De oorspronkelijkekleurstelling ishersteld: orgelkas en balustrade in palissander-imitatie en de panelenrond de claviatuur in essen-imitatie, de ornamentiek in bronsgroenaangezet met bladgoud. De labia van de frontpijpen zijn eveneens vanbladgoud voorzien. Henk Reininga verzorgde het schilderwerk.
Het pijpwerk is gereinigd en waar nodig hersteld; de windlade is uitelkaar genomen en gerepareerd. De balgen kregen nieuw leer en deverdereonderdelen van de windvoorziening zijn winddicht gemaakt. Ook werd eennieuwe windmotor met een nieuwe regulering van de windtoevoer naar delade geplaatst. In de oude situatie was de motor nagenoeg rechtstreeksop de lade aangesloten. De mechanieken zijn nagezien en opnieuwafgesteld.
Ten slotte is er een nieuwe orgelbank in stijl gemaakt die integenstelling tot de oude wel verplaatsbaar is tussen instrument enbalustrade.
Op 2 februari 2008 vond de officiële presentatie plaats.

Foto: Omke Oudeman

Dispositie:(registers in volgorde vanaf het front)

toonhoogte:a1= 435 Hz
winddruk: 83,5 mm wk
stemming: evenredig zwevend

Bron: Hans Fidom,Het Van Oeckelen-orgel in de Dorpskerk van Vierhuizen. Rapport tervoorbereiding van de restauratie in 2007, maart 2007