Wederwaardigheden van drie gerestaureerde Robustelly-orgels, deel 1

Cees van der Poel

Wederwaardigheden van drie gerestaureerde Robustelly-orgels, deel 1 Het ORGEL 103 (2007), nr. 3, 4-19 [samenvatting]

Eckelrade Foto: Jan Smelik

Guillaume Robustelly (1718/25 – 1793) leerde het orgelmakersvak bij de familie Le Picard. Nadat dezen haar activiteiten gestaakt hadden, was Robustelly de belangrijkste vertegenwoordiger van de Luikse school. De orgels die hij bouwde in Eupen (1760), Averbode (1772), Vreren (1785) en Hoogcruts (niet exact te dateren), bevinden zich nu in respectievelijk Roermond, Helmond, Minnertsga en Eckelrade. Drie van deze instrumenten, namelijk die in Eckelrade, Minnertsga en Roermond, zijn in de afgelopen zeven jaar gerestaureerd en worden in dit artikel besproken. (Het instrument van Roermond zal in deel 2 van dit artikel aan bod komen).

Het orgel in de St.-Bartholomeuskerk van Eckelrade, dateert van de laatste kwart van de 18e eeuw. Het heeft gestaan in het klooster van Hoogcruts (Noorbeek). In 1803 verhuisde het instrument naar de parochiekerk van ‘s-Gravenvoeren. Vandaar werd het in 1868 naar de St.-Joannes de Doper in Limmel overgeplaatst. In 1870 kwam het orgel naar Eckelrade. Het instrument onderging in de 19de en 20ste eeuw ingrijpende wijzigingen. Vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw waren er plannen voor restauratie die echter pas in 2003/4 werden uitgevoerd door Verschueren Orgelbouw B.V. uit Heythuysen. Het orgel is zoveel mogelijk gereconstrueerd naar de oorspronkelijke toestand.

Robustelly bouwde in 1785 een orgel voor de St.-Medardus in Vreren (Tongeren). In 1874 werd het instrument omgebouwd en verkocht aan de hervormde gemeente in Welsrijp. In 1955 werd het overgeplaatst naar de Meinardskerk in Minnertsga. In 1987 voerde Flentrop Orgelbouw B.V. uit Zaandam een eerste restauratiefase uit, in 2001 volgde de tweede en laatste fase. De technische aanleg en enkele registers uit de 19de eeuw werden gehandhaafd evenals het 20e-eeuwse vrije pedaal. Tegelijkertijd keerden er verdwenen Robustelly-elementen terug.

Minnertsga Foto’s: Cees van der Poel