Nieuwe wegen in de orgelkunst

door Willem Tanke | Het ORGEL | Jaargang 103 | (2007) | Nummer 2
Featured image is missing

 

Willem Tanke Nieuwe wegen in de orgelkunst
Het ORGEL 103 (2007), nr. 2, 17-23 [samenvatting]

The Art of Doing Nothing is de naam van het onderzoek dat Willem Tanke uitvoerde voor de World Music Research Group van het Rotterdams Conservatorium. Het onderzoek streeft naar het verbeteren van mentale en fysieke voorwaarden voor het musiceren, door middel van het tot stand brengen van een goede balans tussen uitvoeren, improviseren en componeren, met behulp van analyse en onderzoek. Om studenten te instrueren, werd de volgende tekst gebruikt:
Aan het begin is er stilte; hieruit ontstaat een goede houding voor het uitvoeren, die zich kenmerkt door rust en concentratie, met een ontspannen lichaam en een regelmatige, lage ademhaling. Met deze houding leidt improviseren tot, bijvoorbeeld, een aantal ritmisch-melodische patronen. Van deze worden de meest interessante uit het hoofd geleerd, opgenomen of op papier uitgeschreven. Langzamerhand, na enkele uren, dagen of zelfs maanden, ontstaat in de patronen een zekere structuur, gebaseerd op een compositorisch oordeel over de juiste verhouding tussen herhaling, variatie en contrast. Aan het eind kristalliseren de verschillende improvisaties zich uit tot een compositie. Deze compositie dient uit het hoofd te worden geleerd, omdat de discipline van het memoriseren nodig is om zich de vrijheid te verwerven vanuit de compositie nieuwe improvisaties te ontwikkelen. Deze manier van werken vertoont een zekere gelijkenis met improviseren en componeren in, bijvoorbeeld, traditionele Indiase en Perzische muziek. Korte composities kunnen uitgangspunt zijn voor nieuwe improvisaties, die op hun beurt weer kunnen leiden tot nieuwe composities. Dit proces doet denken aan de voortdurende veranderingen die in iedere levende taal plaats vinden.

In overeenstemming met deze visie zal Willem Tanke nieuwe wegen om te improviseren en componeren voor orgel demonstreren tijdens een symposium ‘Orgelkunst en wereldmuziek’ dat op 13 en 14 april in Rotterdam gehouden zal worden.

Geluidsvoorbeelden: