De toekomst van het orgel

Anton Vernooij

De toekomst van het orgel Het ORGEL 101 (2005), nr. 1, 19-25 [samenvatting]

Het probleem van de vermeende crisis in de hedendaagse orgelcultuur kan het best worden benaderd vanuit de vraag naar de relatie tussen orgel, kerk en liturgie. Het orgel heeft alleen toekomst als het geworteld blijft in zijn moedergrond van kerk en liturgie. Het hoort thuis in de akoestische ruimte van een traditioneel kerkgebouw; het heeft daarvan een onlosmakelijke religieuze connotatie meegekregen; zijn klassieke repertoire is voor een groot deel geïnspireerd op religie en liturgie; en het is goeddeels ontwikkeld en uitgegroeid voor en in de kerkelijke liturgie. Een belangrijk aspect van de problematiek is de huidige belevingscultuur, die organisten onvermijdelijk ook bij het kerkelijk orgelspel parten speelt. Daar komt nog de dubbele rol van de organist bij: hij/zij is zelfstandig musicus én functionaris binnen de kerkelijke liturgie. Deze dubbele functie brengt twee verschillende genres kwaliteitscriteria met zich mee. Vandaar: kerkmuziek is een eigen vorm van toegepaste kunst. Met alle gevolgen van dien voor met name een noodzakelijke vernieuwing van de vakopleiding.