Orgelbouwnieuws: Heiloo, Ter Coulsterkerk

Het ORGEL | Jaargang 100 | (2004) |
Heiloo, Ter Coulsterkerk
[Orgelbouwnieuws uit de ORGELkrant 2004/12 december]

Kerkorgelbouw Pels & Van Leeuwen te ’s-Hertogenbosch vervaardigde een nieuw orgel in de Ter Coulsterkerk te Heiloo.
De feestelijke ingebruikneming vond plaats op 28 augustus met een presentatie door Peter van Rumpt en adviseur Aart van Beek.
Aan het einde van de jaren ’90 van de vorige eeuw beschikten de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk over een drietal kerkgebouwen: de monumentale Witte Kerk, de Kruiskerk en de Gereformeerde Kerk aan de Noordergeeststraat.
In het kader van het Samen-op-Weg proces besloot men uiteindelijk de beide laatstgenoemde kerkgebouwen te verkopen en voor de wekelijkse erediensten de voormalige R.-K. Moeder Godskerk aan te kopen.
Om dit uit 1967 daterende kerkgebouw voor de protestantse eredienst geschikt te maken vond vervolgens een ingrijpende renovatie plaats, die eind 2001 werd afgerond.
Het tot dan toe aanwezige orgel achtte men niet geschikt voor de protestantse eredienst en het vinden van een passend gebruikt instrument bleek een welhaast onmogelijke opgave.
Uiteindelijk besloot men om de drie oude orgels (uit de Kruiskerk, de Gereformeerde Kerk en de Moeder Godskerk) in te ruilen en over te gaan tot de bouw van een nieuw instrument.
De orgelcommissie wenste een instrument op basis van klassieke principes waarbij aansluiting werd gezocht met de orgelbouw van de 18de eeuw. Vervolgens werden enkele recent gebouwde instrumenten beluisterd, alsmede die van de Grote Kerk te Leeuwarden en de Hervormde Kerk te Ternaard.
Vanaf dat moment was de keuze voor een klankconcept op basis van het Müller-orgel van Leeuwarden een feit. Het was echter niet de bedoeling om een kopie in welke vorm dan ook te realiseren.
Het instrument is geplaatst aan de westzijde van het kerkinterieur. De windladen en het pijpwerk van Hoofd- en Bovenwerk zijn geplaatst in een traditioneel gestructureerde hoofdkast waarvan de frontindeling is geïnspireerd op die van het Müller-orgel in de Grote Kerk van Beverwijk. De detaillering en het lijnenspel sluiten aan bij het kerkinterieur, waarbij nauw is samengewerkt met interieur-architect Arnoud Ritsma (Zaandijk). Het Pedaal staat in een toren links van de hoofdkast.
Deze opstelling en de inwendige structuur van het Pedaal (met een onderlade voor de tonen C-cis en een bovenlade voor de tonen d-f1) vloeiden voort uit de beschikbare ruimte.
De orgelkasten zijn van eikenhout, dat in geringe mate is bijgekleurd. De blinderingen in het front zijn van gebrand koper.
De windvoorziening, bestaande uit een voorbalg, een spaanbalg voor Hoofd- en Bovenwerk en een iets kleinere spaanbalg voor het Pedaal, staat op het balkon. Beide spaanbalgen liggen naast elkaar.
De windladen zijn voorzien van stempistons.
Het open pijpwerk is, met uitzondering van de Viola di Gamba, tot tweevoetslengte van stemkrullen voorzien.

Hoofdwerk    (Manuaal I, C-g3)
Praestant 8 discant dubbel  C-d en b-h1in de torens en onderstevelden van het front, dis-aafgevoerd achter het front,overige pijpen op de lade
Bourdon 16 C-a eiken, b-g3 metaal
Viola di Gamba 8 alle pijpen met stemkrullen
Roerfluit 8 C-A eiken, gedekt
Octaaf 4  
Quint 2 2/3  
Openfluit 4 cilindrisch
Octaaf 2
Cornet IV D  
Mixtuur IV-VI  
Fagot 16 mahonie koppen en stevels
Trompet 8 mahonie koppen en stevels
Bovenwerk    (Manuaal II, C-g3)
Praestant 4 C-Dis tussen lade en front,E-B in front (middentoren)
Holpijp 8 C-H eiken
Quintadena 8 metaal, C-h met kastbaarden,discant met zijbaarden
Gemshoorn 4  
Nasard 2 2/3  
Woudfluit 2  
Sesquialter II repeteert op c
Dulciaan 8 mahonie koppen en stevels
Tremulant    
Pedaal   (C-f1)
Subbas 16 eiken
Praestant 8 C-F in het front
Octaaf 4  
Bazuin 16 mahonie koppen en stevels,grenen bekers
Trompet 8 mahonie koppen en stevels

Koppelingen
Manuaalkoppel
Pedaal-Hoofdwerk
Pedaal-Bovenwerk

Winddruk: 72 mm wk.
Toonhoogte: a1 = 441 Hz bij
21°C. Temperatuur: evenredigzwevend. De foto’s zijngemaakt door Aart van Beek;hiernaast is het instrument tezien tijdens de bouw.
Bronnen Het orgel van deTer Coulsterkerk Heiloo (Heiloo2004); informatie verstrekt doorAart van Beek