Orgelbouwnieuws: Grootegast, De Morgenster

Op 22 december vorig jaar werd in de kerk De Morgenster (Gereformeerd Vrijgemaakt) te Grootegast een gerestaureerd orgel in gebruik genomen. Het instrument stond sinds 1879 in de Congregational Church in Portishead bij Bristol, Engeland. Daarvoor stond het in de kapel bij the Old Gaol (‘De oude gevangenis’) in Bristol, waar het volgens een bewaardgebleven krantenbericht in 1856 was geplaatst door de orgelmaker Joseph Monday. Het is echter niet zeker of hij ook de bouwer van dit instrument was. Volgens dispositieverzamelaar en orgelkenner Andrew Freeman is het instrument omstreeks 1830 gebouwd door John Smith. Wellicht heeft Joseph Monday, de opvolger van de firma Smith, in 1856 een instrument vervaardigd met gebruikmaking van het door de firma Smith gebouwde kleinere orgel voor de voormalige (kleinere) gevangeniskapel.
Hoe het ook zij, het instrument bleef in de loop der jaren niet ongeschonden: het werd in de loop van de 19de en 20ste eeuw enkele malen uitgebreid en gewijzigd. Daarbij werd onder meer de mechanische tractuur vervangen door pneumatiek.
De thans voltooide restauratie werd uitgevoerd door F.R. Feenstra (Grootegast). De mechanische tractuur is gereconstrueerd en de dispositie is hersteld en uitgebreid in de stijl van John Smith. Het instrument kreeg een nieuwe lade voor het Pedal, alsmede nieuwe frontpijpen. De kast is in een dekkende kleur geschilderd.
De dispositie: 

Great (Manuaal I, C-f3)
Double Diapason 16 (nieuw)
Open Diapason 8
Stopped Diapason 8 (C-h gedekt, vanaf c1 open)
Dulciana 8
Principal 4
Flute 4 (vanaf c)
Twelfth 2 2/3
Fifteenth 2
Tierce 1 3/5
Sesquialtra II
Mixture II (nieuw)
Cremona 8

Swell (Manuaal II, C-f3)
Open Diapason 8
Stopped Diapason 8
Principal 4
Twelfth 2 2/3 (nieuw)
Fifteenth 2 (nieuw)
Tierce 1 3/5 (nieuw)
Larigot 1 1/3 (nieuw)
Trumpet 8
Hautboy 8
Tremulant (nieuw)

Pedal (C-f1)
Open Diapason 16
Bourdon 16
Principal 8 (gereserveerd)
Fifteenth 4 (gereserveerd)
Trombone 16 (nieuw)

Koppelingen 
Great-Swell
Pedal-Great
Pedal-Swell

Winddruk: 68 mm wk. Toonhoogte: a1 = 440 Hz. bij 18°C. De niet evenredig zwevende temperatuur is speciaal voor dit orgel ontwikkeld. 
Bron: F.R.Feenstra