Orgelbouwnieuws: Arnhem, Kruiskerk

Het ORGEL | Jaargang 99 | (2003) |
Arnhem, Kruiskerk
[Orgelbouwnieuws uit de ORGELkrant 2003/12 december]

Op 10 oktober werd het gerestaureerde Van Oeckelen-orgel in de Kruiskerk te Arnhem opnieuw in gebruik genomen. De bewogen geschiedenis van dit instrument gaat terug tot 1873. In dat jaar leverde de firma P. van Oeckelen & Zonen een nieuw orgel aan de Hervormde Kerk van Westervoort. De fraaie neogotische orgelkast ging helaas in de loop der jaren verloren en ook in de Tweede Wereldoorlog liep het orgel schade op. Ondanks het feit dat in 1955 nog een restauratie werd uitgevoerd, besloot men in Westervoort korte tijd later het Van Oeckelen-orgel te verkopen. Het instrument kreeg vervolgens een nieuwe bestemming in de Hervormde Kruiskerk te Arnhem. 
De overplaatsing werd uitgevoerd door Ernst Leeflang. Bij deze gelegenheid kreeg het instrument een nieuwe eigentijdse kast. Op enig moment werd bovendien een elektische unitlade voor het pedaal toegevoegd.
In 1987 voerde Ernst Leeflang een deelrestauratie uit. De klavieren en mechanieken werden hersteld en de windvoorziening verbeterd. Daarnaast voegde men een tremulant toe. Bij de jongste restauratie, uitgevoerd door de firma A. Nijsse en Zoon, zijn de windladen hersteld en van nieuwe leren sleepbanen voorzien. Verder zijn de mechanieken gerestaureerd en is de unitlade van het Pedaal vervangen door een mechanische sleeplade. Daarbij is ook de dispositie van het Pedaal gewijzigd.
De dispositie: Hoofdwerk (Manuaal I, C-f3): Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 2 2/3, Octaaf 2, Mixtuur III-IV, Trompet 8. Nevenwerk (Manuaal II, C-f3): Holfluit 8, Salicionaal 8, Violon 4, Woudfluit 2, Cornet D II. Pedaal (C-d1): Bourdon 16, Bourdon 8 (transmissie). Koppelingen: Hoofdwerk-Nevenwerk, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Nevenwerk. Tremulant. Winddruk: 77 mm wk. Toonhoogte: a1 = 437 Hz. Temperatuur: evenredig zwevend. 
Bron: René Nijsse. Lex Gunnink, Repertorium van de orgels gebouwd door Petrus van Oeckelen, orgelmaker te Harendermolen, Zwolle 1990, 131-134.

Zie ook: http://home.hetnet.nl/~ben-walters/orgels/chr_geref.html