Orgelbouwnieuws: Duurswoude, Hervormde Kerk

Op 25 augustus werdhet gerestaureerde Schnitger-orgel in de Hervormde Kerk te Duurswoude opnieuw in gebruikgenomen. Het instrument werd oorspronkelijk gebouwd voor de Evangelisch Lutherse Kerk teZwolle, vermoedelijk door Frans Caspar Schnitger.

In de loop der jaren voerden verschillende orgelmakers herstelwerkzaamheden uit die hetconcept van het instrument echter lange tijd nagenoeg onaangeroerd lieten. Zeer ingrijpenddaarentegen waren de veranderingen die de orgelmaker Jan van Loo in 1862 uitvoerde. Hijverving niet alleen een belangrijk deel van het pijpwerk maar wijzigde bovendien hethandklavier. In 1917 werd het orgel verkocht aan de Hervormde Gemeente te Duurswoude endaar geplaatst door J. Proper. Bij die gelegenheid ging opnieuw een deel van het pijpwerkverloren, evenals een van de drie spaanbalgen. Daarnaast werd de kast aan de onderzijdeiets verhoogd en een nieuw handklavier aangebracht.

Bij de thans voltooide restauratie, uitgevoerd door Orgelmakerij Bakker & Timmengaonder advies van Jan Jongepier en Rudi van Straten, werd de oorspronkelijke opzet vanSchnitger als uitgangspunt genomen. De orgelkast is hersteld waarbij schade envertimmeringen zoveel mogelijk zijn geretoucheerd; de verhoging aan de onderzijde (1917)is ongedaan gemaakt. Schilder K. de Graaf verwijderde alle verflagen van de eiken kast enmaakte de frontzijde zorgvuldig schoon. Vanwege de vele herstellingen zijn de zijwanden ende achterwand in eiken-imitatie geschilderd. Onder de oude verflagen op de achterwandkwamen ook de oorspronkelijke registernamen weer tevoorschijn. Deze zijn nageschilderdnaast de huidige plaatsen van de registerknoppen. Windvoorziening, windlade en mechaniekenzijn hersteld. Het handklavier is nieuw gemaakt in factuur van F.C. Schnitger; het nietmeer te restaureren pedaalklavier is vervangen door een nieuwe kopie. Tenslotte zijn hetSchnitger-pijpen zorgvuldig hersteld en op hun oorspronkelijke plaatsen teruggezet. Opdeze wijze konden de GedactQuint 3 en de Quintanus 1 1/2 worden gereconstrueerd. In deMixtuur en de Sexquialt zijn een tiental oude pijpen opgenomen; de rest van deze stemmenis geheel nieuw. De nieuwe VoxHumana 8 is gekopieerd van het gelijknamige exemplaar in hetrugpositief van de St.-Laurenskerk te Alkmaar. De omtrekken van de eiken stevels waren noguit de pijpstok af te leiden.

De dispositie: Manuaal (C-c3): Praestant 8 (Schnitger), Rohrfluit 8 (geheel metaal,Schnitger), Principael 4 (Schnitger), GedactQuint 3 (bas gedekt, discant open, bijnageheel Schnitger), Octav 2 (nieuw), Quintanus 1 1/2 (bas Schnitger, discant nieuw),Sexquialt B/D II (op enkele pijpen na nieuw), Mixtuur IV (op enkele pijpen na nieuw),VoxHumana 8 (nieuw). Aangehangen pedaal, C-H. Winddruk: 61 mm. wk. Toonhoogte: a1 = 460Hz. Temperatuur: 1/6 komma.

Bron: Jan Jongepier en Orgelmakerij Bakker & Timmenga