Nieuw lesmateriaal onder de loep

Peter Ouwerkerk

Nieuw lesmateriaal onder de loep Het ORGEL 97 (2001), nr. 2, 37-42 [samenvatting]

In 2000 publiceerde Jérôme Faucheur zijn methode J’apprends l’Orgue. Uitgangspunt is het strikte legato. Het pedaalspel komt al vrij vroeg aan de orde, maar wordt al snel zo moeilijk dat het niveau van het manuaal- en pedaalspel sterk uiteen loopt. Faucheurs methode ademt de sfeer van de ouderwetse Lemmens/Dupré-orgeltraditie.

John Brock biedt in zijn Introduction to Organ Playing in 17th and 18th Century Style een verantwoorde introductie op het non-legatospel, voor beginners overzienbaar en tevens geschikt voor gevorderden die muziek uit de 17de en 18de eeuw stijlgetrouw willen leren uitvoeren. Centraal staat gecontroleerde afspraak van de toon. Een Nederlandse editie zou welkom zijn.

Sandra Soderlund gaf de ‘acht kleintjes’, de tweestemmige Inventionen en de vier Duetten van J.S. Bach uit in de serie ‘An Annotated Performer’s Edition’, een serie met veel zinvolle informatie over speeltechniek. Soderlund zet de lezer op het spoor van het leren kennen van historische danspatronen en –ritmes en de articulatiewijze van traversospelers. Helaas laat ze de relatie tussen een historische applicatuur en een gedifferentieerde articulatie vrijwel onbelicht. Een ander nadeel is dat de reeks onterecht de indruk wekt een doe-het-zelf cursus te zijn.

Bij het bestuderen van deze uitgaven valt het gebrek aan een goede Nederlandse methode op. Daarin zou aandacht kunnen zijn voor smaakvolle klankvoorstelling, aan- en afspraak van de toon, het op natuurlijke manier aanleren van het pedaalspel in combinatie met een goede lichaamshouding, en zeker voor improvisatie. De nieuwe methode van Sietze de Vries, ‘Harmoniseren – Een methode ter ondersteuning en bevordering van het improviseren in het orgelonderwijs’, voegt helaas weinig toe aan de bekende methoden van Bert Matter/Peter Molenaar en Stephen Taylor; het is daarom te hopen dat een vervolg waarin werkelijk de stap naar improviseren wordt gezet niet lang op zich laat wachten.