Het Van Hagerbeer-orgel in de Pieterskerk te Leiden

Peter van Dijk

Het Van Hagerbeer-orgel in de Pieterskerk te Leiden het ORGEL 96 (2000), nr. 1, 18-26 [samenvatting]

In november 1998 werd hetgerestaureerde Van Hagerbeer-orgel in de Pieterskerk te Leiden weer in gebruik genomen.Het oudste pijpwerk van het orgel dateert uit circa 1446. Verder is er materiaal bewaardgebleven van met name Jan van Covelens (1518), Jan Jacobsz van Lin (1629) en Galtus enGermer van Hagerbeer (1643). De broers Van Hagerbeer maakten een nieuwe hoofdkast, derugwerkkast van Van Lin bleef behouden. Na werkzaamheden door de broers Lohman (1847) enVan Leeuwen & Zn. in 1946 was het orgel aanzienlijk veranderd. In 1975-1982 werd dePieterskerk gerestaureerd. Jan van Biezen en Hans van Nieuwkoop ontwikkelden in 1986 eenrestauratieplan op basis van historisch onderzoek voor het orgel. Na een symposium in 1988en het aantreden van Koos van de Linde als derde adviseur, koos men ervoor de situatie in1643 te reconstrueren. Enkele toevoegingen uit latere tijd van Duyschot (rond 1691) en vanAssendelft (1744) konden gespaard blijven. Verschueren Orgelbouw restaureerde het orgel in1994-1998 af. Opmerkelijk zijn de compromisloze middentoonstemming, de omvang van hetHoofdwerk (af contra F) en sensible windvoorziening. Het orgel klinkt majesteitelijk. Elkegrondstem vertegenwoordigd ook alleen een fascinerende klankwereld, registraties volgens16de-/17de-eeuwse receptuur klinken buitengewoon goed.