Twee nieuwe orgelwerken belicht

door Peter Ouwerkerk | Het ORGEL | Jaargang 95 | (1999) | Nummer 2

 

 

Peter Ouwerkerk Twee nieuwe orgelwerken belicht
Het ORGEL 95 (1999), nr. 2, 22-26 [samenvatting]

De compositiewedstrijd op 20 september 1997 in de Bovenkerk te Kampen werd gewonnen door Saskia Macris met de compositie Bevrijding. De tweede prijs ging naar Gustavo Trujillo, voor de compositie Pavana Lachrimae.

Saskia Macris (1964) begon haar compositiestudie bij Daan Manneke. Momenteel studeert ze bij Theo Verbey aan het Conservatorium van Amsterdam.

Gustavo Trujillo (1972) begon eveneens bij Daan Manneke. Sinds 1998 studeert hij compositie bij Klaas de Vries en Peter-Jan Wagemans, en Theorie der Muziek aan het Rotterdams Conservatorium.
De achtergrond van beide werken is een project van Amsterdams Conservatorium in 1994-1995. De opdracht was om een orgelwerk te schrijven, gerelateerd aan Pavana lachrimae van John Dowland. Tevens moest het nieuwe orgelstuk iets te maken hebben met de herdenking van 50 jaar bevrijding.
Bevrijding van Macris is driedelig. Centraal in het werk staat de muzikale relativiteit van het begrip “vrijheid”. De éénstemmige inleiding staat voor onbeweeglijkheid en starheid. Al spoedig echter gaan andere factoren een rol meespelen: tweestemmigheid, akkoorden, dialogen, motieven op een ander klavier. Gedurende het werk maakt de “hoofdpersoon” een transformatie door.
In Trujillo’s Pavana speelt Sweelincks gelijknamige compositie een grote rol: de eerste 16 maten van Sweelincks Pavane zijn steeds op de achtergrond aanwezig. Dit wordt gecombineerd met Messiaen-achtige portato akkoorden, kwintolenbeweging en impressionistische Messiaen-achtige harmoniek in langzame beweging. Bij het compositieproject bleek dat componisten niet snel geneigd zijn voor orgel te componeren omdat ze het instrument niet kennen. Gezien de kwaliteit van beide werken is het daarom zaak het orgel verder te emanciperen.