Uniek concert van wereldberoemde musici Ton Koopman en Klaus Mertens in Oosterland (NH)

OOSTERLAND – In de Michaëlskerk van Oosterland (NH) vindt op 21 april 2024 om 15.00 uur een uniek concert plaats. De wereldberoemde musici Ton Koopman en Klaus Mertens zullen liederen van Johann Sebastian Bach zingen en spelen op het befaamde Teschemacherorgel (1762) dat in het vroegmiddeleeuwse tufstenen kerkje staat.

Prof. dr. Ton Koopman is één van de bekendste Bachkenners ter wereld en oprichter -en dirigent- van het wereldberoemde Amsterdam Baroque Orchestra en Choir. Daarnaast is hij wetenschapper, docent en gastdirigent van toonaangevende orkesten, zoals het Koninklijk Concertgebouworkest, de Berliner Philharmoniker, New York Philharmoniker en Orchestre Philharmonique de Radio France Paris. Verder geeft hij als klavecinist en organist op veel plekken ter wereld concerten, waaronder op de beroemdste orgels van Europa.

Op 21 april geven Ton Koopman en de Duitse wereldberoemde bariton Klaus Mertens een concert met daarin een hoofdrol voor het Teschemacherorgel van de Michaëlskerk te Oosterland. Koopman en Mertens hebben eerder opnames gemaakt met dit bijzondere instrument. Tijdens de cd-opnames zongen en speelden zij de ‘Schemelli-liederen’ van Johann Sebastian Bach. Deze cd wordt tijdens het concert op 21 april gepresenteerd en is uiteraard ook te koop.

Koopman is lyrisch over het historische instrument en nodigt eenieder uit het concert bij te wonen. “Weinig mensen realiseren zich namelijk hoe uniek dit orgel is. Het klinkt echt fenomenaal en heeft klankkleuren die veel orgels niet hebben”, aldus Koopman.

Schemelli-Lieder
Tijdens het koffieconcert zullen de musici ook liederen spelen die afkomstig zijn uit het muzikale liedboek met de titel ‘Schemelli-Lieder’. Daaraan is een bijzonder verhaal gekoppeld: pas in het midden van de jaren 1730 lijkt Bach zich namelijk bezig te houden met het componeren van liederen op ‘hedendaagse teksten’. Zo’n kleine serie liederen is vooral te vinden in het tweede pianoboekje voor Anna Magdalena Bach.

Bach en zijn vrouw componeerden enkele ‘nieuwe liedjes’ die het dagelijks leven in het gezin verrijkten, zoals ’s avonds thuis tijdens het muziek maken of het bidden met hun kinderen. De liederen van het muzikale liedboek hebben hun titel “Schemelli-Lieder” gekregen naar de uitgever Georg Christian Schemelli (rond 1680-1762). Schemelli is zeker verantwoordelijk voor de hoofdselectie van 954 liederen en dus ook voor de selectie van Bach-zettingen op muziek, waarvan een deel in Oosterland zullen worden uitgevoerd.

Orgel met rijk verleden
Prof. dr. Ton Koopman is gefascineerd door historische instrumenten en kwam daarvoor decennia geleden al in Oosterland terecht. Nu keert hij met de gelauwerde bariton Mertens terug. Koopman bespeelt het uit de kluiten gewassen Teschemacher-huisorgel dat dat in 1762 door de Duitser Jacob Engelbert Teschemacher (1711-1782) uit Elberfeld-Wuppertal voor “…eene aanzienlijke familie” werd gebouwd.

Hoewel niet helemaal duidelijk is welke familie dit betreft, gaat het vermoedelijk om de rijke Rotterdamse koopman Zacharias Hope. Zijn familie had door een huwelijk banden met de Amsterdamse burgemeestersfamilie Van de Poll. Nadat het instrument ‘wegens een bijzondere omstandigheid’ in handen was gekomen van de burgemeester van Amsterdam (Jonkheer Van de Poll), werd het door hem in 1806 cadeau gedaan aan de Engelmunduskerk van Velsen.

Zeer compleet bewaard gebleven

Maar in die Engelmunduskerk zocht men rond 1902 een moderner instrument, waarna het te koop werd aangeboden. Toen men op het voormalig eiland Wieringen van het aanbod hoorde, reisden enige kerkvoogden van de Hervormde gemeente Oost-Wieringen met organist Cornelis Koorn naar Velsen om het instrument te bezichtigen. Zij besloten ter plekke tot aankoop van het bijzondere instrument voor 1200 gulden (een godsvermogen in die tijd) en vervoerden het instrument per tjalkje in speciale houten kisten naar het eiland Wieringen, waar het een plaats kreeg in de Michaëlskerk te Oosterland.

In de 11e-eeuwse godshuis wordt het historische instrument -dat zeer compleet bewaard is gebleven- gekoesterd, onderhouden, regelmatig bespeeld en alom geprezen. Eerder is het orgel is het door orgeldeskundigen beschreven als ‘een van fraaiste en veelzijdigste huisorgels van ons land, zowel qua uiterlijk als klank’. Een extra reden om dit bijzondere concert bij te wonen!

Informatie:
Koffieconcert Ton Koopman en Klaus Mertens – Schemelli liederen van J.S. Bach

Kaartverkoop: www.zininoosterland.nl
Adres: Michaëlskerk, Kerkweg 22, 1779CC Den Oever

Datum: Zondag 21 april 2024
Aanvang: 15.00 uur
Entreeprijs: € 16,50 p.p.
Zaal open: Vanaf 14.15 uur
Concert zonder pauze
CD-verkoop na afloop van het concert