De kunst van de canonimprovisatie. Het onmogelijke mogelijk maken

Met oefening kan bijna iedereen een eenvoudige tweestemmige canon improviseren op toetsinstrumenten. Wanneer een cantus firmus wordt toegevoegd, zoals in Weckmanns partita over ‘Es ist das Heil uns kommen her’, neemt de complexiteit echter aanzienlijk toe. De componist moet goed contrapunt tussen de canonstemmen waarborgen én zorgen dat beide stemmen consonant blijven met de cantus firmus. Dit vraagt om zorgvuldige planning, bijvoorbeeld door spiltonen te gebruiken – noten die consonant zijn met opeenvolgende noten van de cantus firmus. Door analyse van alle mogelijke bewegingen kunnen deze spiltonen worden ontdekt en toegepast. Ook expressieve dissonanten en technieken als prolatie, omkering en spiegeling kunnen worden benut.

Hoewel veeleisend, toont onderzoek aan dat deze complexe vormen met systematisch oefenen ook geïmproviseerd kunnen worden, wat nieuwe creatieve mogelijkheden biedt.