De Noord-Duitse koraalfantasie: oratorium of paradepaard?

In dit artikel gaat de auteur in op het ontstaan en kenmerken van de Noord-Duitse koraalfantasia. Hoe en waartoe zijn deze intrigerende composities bedoeld? Hoewel de koraalfantasieën van elkaar verschillen, zijn de overeenkomsten te evident om genegeerd te worden. Schijnbaar waren er toch een paar wetmatigheden waaraan een koraalfantasie diende te voldoen. Alle koraalfantasieën hebben als kenmerk dat de koraalmelodie regel voor regel uitgebeend wordt. Opvallend is dat daarbij gebruik gemaakt wordt van een solostem die uitwaaiert over het hele manuaal, terwijl de begeleidende stemmen (voor)imitaties en motieven van de betreffende melodieregel bevatten. Ook kan de cantus firmus tijdelijk naar een van de begeleidende stemmen verplaatst worden, terwijl de solostem motivische omspelingen laat horen.
De auteur gaat in op de nauwe relatie tussen deze compositievorm en het Noord-Duitse orgel. Ook beantwoordt hij de vraag of er een relatie is tussen de Noord-Duitse koraalfantasia en de  koraalteksten. Of was de koraalmelodie niet meer dan een hulpmiddel, waardoor luisteraars houvast hadden bij het beluisteren van een complexe compositievorm als de koraalfantasia.