Vormgevend gebruik van klank en dynamiek, toegelicht vanuit het perspectief van musiceren op orgel

door Klaas Hoek | Foto's: Ivar van Bekkum | Het ORGEL | Jaargang 116 | (2020) | Nummer 1

Op zaterdag 23 februari 2019 promoveerde Klaas Hoek in Franeker op de studie Vormgevend gebruik van klank en dynamiek. De uitvoering van Bachs Johannespassion benaderd als een autonome esthetische verschijning. Hij deed zijn promotieonderzoek aan de Katholieke Universiteit van Leuven, in samenwerking met de Vrije Universiteit en het Orgelpark in Amsterdam. Promotor was Joris Verdin, co-promotoren Luk Bastiaens en Hans Fidom. Omdat zijn onderzoek ook van belang is voor de orgelmuziek en de uitvoering daarvan, schreef Klaas Hoek op verzoek van de redactie een artikel, waarin hij bevindingen uit zijn proefschrift toespitst op het musiceren op orgel.

 

 

Afbeeldingen

Uitvoering van ‘Compositions 1960#10’ van La Monte Young in de Der Aa-kerk te Groningen op 25 juni 2015.

Geluidsbestanden

Iannis Xenakis – Gmeeoorh
uitvoering door Bernhard Haas – https://www.youtube.com/watch?v=L-VqvQJUBC4
uitvoering door Jan Hage – https://www.youtube.com/watch?v=5FETdmx6y58

Morton Feldman – Principal Sound
uitvoering door Olivier Latry – https://www.youtube.com/watch?v=GxW_GgQhbJc
uitvoering door Bernhard Haas- https://www.youtube.com/watch?v=uoOM7jEO8kY

Morton Feldman – Last Pieces
uitvoering door John Tilbury – https://www.youtube.com/watch?v=pbPdJoyBQ7U

La Monte Young: Compositions 1960 #10
https://www.youtube.com/watch?v=ExTELU-CLRE

La Monte Young: Poem for Chairs, Tables, Benches, etc. (or other sources) – January, 1960
https://www.youtube.com/watch?v=iv63sM3PdZM
https://www.youtube.com/watch?v=M3niPJUgzl8
https://www.youtube.com/watch?v=hulmRQDFscw

J.S. Bach uit Johannespassion BWV 244: Choral 7

Voorbeeld van musiceren vanuit structuren:

a. Wiener Sängerknaben, Chorus Viennensis, Concentus Musicus Wien
o.l.v. Nikolaus Harnoncourt . J.S. Bach. Johannes-Passion. Teldec Special
Edition 1985: LC 3706, 1985.

b. Opname Orgelpark Amsterdam, 8 april 2017; Asko-koor o.l.v. Jos Leussink.

c. Klaas Hoek; Mannborg zuigwindharmonium Stil 55 (1911), 2016.

Voorbeeld van vormgevend gebruik van klank en dynamiek:

J.P. Sweelinck – Fantasia
Klaas Hoek, Mannborg zuigwindharmonium Stil 55 (1911) – opname 2015.