Jan Zwart ― Willem Mudde. Muzikaal-hermeneutische verkenningen (II -slot)
door Jan Hage | Het ORGEL | Jaargang 115 | (2019) | Nummer 6Willem Mudde (Foto: Nederlands Muziek Instituut)
Anders dan de muziek van Jan Zwart, waarover in het eerste deel van dit tweeluik geschreven is (zie Het Orgel jrg. 115 nr. 3), is de muziek van Willem Mudde en de Duitse Kerkmuziekvernieuwingsbeweging onderdeel van een brede anti-negentiende-eeuwse beweging die gericht was op objectiviteit en tot uiting kwam in stromingen als het neoclassicisme en de nieuwe zakelijkheid. De muziek van Mudde en de KMVB is daarom abstracter, objectiever en neutraler van karakter dan die van Zwart. In het artikel wordt dit nader beschreven, mede door composities van Mudde en Pepping te vergelijken met die van Jan Zwart. Een aspect is een uiteenlopende benadering van tonaliteit bij Mudde en Zwart. De tonale ambiguïteit bij Mudde en de kerkmuziekvernieuwingsbeweging biedt ruimte aan andere theologische posities dan die bij Zwart. Deze stijl werd theologisch gefundeerd in de herontdekking en interpretatie van Luthers visie op de kerkmuziek. Muziek voldoet dan in de eerste plaats aan de plicht gebruik te maken van de scheppingsgave die zij is, en niet primair om sfeer te scheppen of de luisteraar emotioneel te beroeren. Daarbij voldoet de meerstemmige structuur aan de kwaliteitseis die Luther stelde en die iets van de rijkdom van Gods schepping toont.